Boqor Willem-Alexander ayaa maalintiisii ugu horreysay ka soo laaban doona booqashadii rasmiga ahayd ee Czech Republic sababo la xiriira “xaaladda siyaasadeed ee Nederland,” sida ku dhawaaqay xafiiska warfaafinta dowladda RVD Talaadadii, kaddib markii Golaha Wasiirrada Nederland uu burburay. Sidoo kale, ilo xog-ogaal ah ayaa faahfaahin ka bixiyay sida Golaha Wasiirrada ku meel-gaarka ah loo dhisi doono, kadib markii hoggaamiyaha PVV Geert Wilders uu ka baxay isbahaysiga dowladda. Xubnaha Golaha Wasiirrada ee PVV oo ka tagaya ayaa si ku meel gaar ah looga badali doonaa siyaasiyiin ka socda xisbiyada kale ee isbahaysiga.
Ra’iisul wasaare Dick Schoof ayaa golihiisii ugu horreeyay shaqadiisa joojiyay kaddib 336 maalmood oo keliya Talaadadii. Schoof ayaa is-casilay isagoo warqadda is-casilaadda u gudbiyay boqorka xarunta Huis ten Bosch qiyaastii 4 galabnimo, kadibna 30 daqiiqo ka dib ka baxay.
Marka golaha wasiirrada la kala diro, caadi ahaan boqorku wuxuu la hadlayaa lataliyeyaashiisa joogtada ah, sidoo kale Madaxweyne-ku-xigeenka Golaha Dowlada iyo Madaxweynayaasha Golaha Sare iyo Golaha Hoose ee Baarlamaanka, sida ay RVD sheegtay.
Willem-Alexander ayaa ku soo laaban doona Nederland kaddib maalintii ugu horreysay ee barnaamijka ee Czech Republic Arbacada. Boqoradda Máxima ayaa joogi doonta maalintii labaad ee barnaamijka.
Waxaa sidoo kale la socon lahaa Dirk Beljaarts, oo ahaa Wasiirka Arrimaha Dhaqaalaha ee Schoof. Xubin ka tirsan PVV, hadda ma aha qayb rasmi ah oo ka mid ah wafdiga, maadaama uu is-casilay kaddib markii hoggaamiyaha PVV uu ku baaqay.
Xubnaha Golaha Wasiirrada ee PVV ee ka baxay xukuumadda kaddib burburka isbahaysiga ayaa si ku meel gaar ah loogu badali doonaa wasiirrada ka socda xisbiyada kale ee iskaashiga sameeya, sida VVD, NSC iyo BBB, sida ay ilo sheegayaan. Xisbiyadu waxay go’aan kama dambeys ah ka gaari doonaan toddobaadkan siyaasiyiinta qaban doona xilalka siyaasadeed ilaa doorashooyinka la qabto. Waxaa ay lix bilood qaadatay kadib doorashadii hore ee Golaha Hoose si loo sameeyo isbahaysigan.
Waqtigan xaadirka ah, Beljaarts waxaa ku meel gaar ahaan badali doona Wasiirka Maaliyadda ee VVD, Eelco Heinen. Ku-xigeenka Ra’iisul Wasaaraha ee xisbigaas, Sophie Hermans, ayaa qaban doonta waajibaadka Wasaaradda Kaabayaasha Dhaqaalaha iyo Maareynta Biyaha ee Wasiirka Barry Madlener iyo Xoghayaha Arrimaha Dowladda Chris Jansen. Hermans sidoo kale waa Wasiirka Cimilada iyo Koritaanka Cagaaran.
Wasiirka David van Weel (Cadaaladda iyo Amniga, VVD) ayaa si ku meel gaar ah u qaban doona waajibaadka Wasiirka Magangelyada, Marjolein Faber, iyo Xoghayaha Arrimaha Cadaaladda iyo Amniga Ingrid Coenradie. Coenradie waxay dooneysaa inay sii joogto Golaha Wasiirrada, hase yeeshee waxay qorsheyneysaa inay iska casisho xisbiga PVV sababo la xiriira burburka isbahaysiga. Wasiirka Judith Uitermark (Arrimaha Gudaha, NSC) ayaa sidoo kale qaban doona xilalka Xoghayaha Zsolt Szabó. Wasiirka Arrimaha Dibadda Caspar Veldkamp ayaa bedeli doona Wasiirka Kaaliyaha Horumarinta Reinette Klever.
Illaa hadda lama caddayn cidda ku meel gaarka ahaan badali doonta Wasiirka Fleur Agema iyo Xoghayaha Vicky Maeijer, kuwaas oo ka shaqeeya caafimaadka guud.
Golaha Hoose (Tweede Kamer) ayaa ka doodi doona burburka Golaha Wasiirrada iyadoo Ra’iisul Wasaare Schoof la hadlayo Arbacada subaxnimo. Schoof ayaa hadal kooban ka jeedin doona ka hor dooda. Dooda Arbacada ayaa horay loo saadaaliyay, hase yeeshee si rasmi ah looma jadwaleyn ilaa Talaadada galabnimo.
Hoggaamiyaha GroenLinks-PvdA, Frans Timmermans, ayaa sheegay inuu doonayo in uu xilka la xisaabtamo Schoof iyo sidoo kale afarta xisbi ee isbahaysiga. Xisbiyada mucaaradka kale ayaa dalabkaas ku biiray.
Rob Jetten (D66) ayaa sidoo kale doonaya in la wada hadlo sida iyo goorta doorashooyinka loo qaban karo, “si dadku uga hadlaan arrimaha muhiimka ah ee u baahan inaan wax ka bedelno.”
Hoggaamiyaha ChristenUnie, Mirjam Bikker, ayaa aaminsan inay tahay “arrin xun” in “wax badan ay hakadeen” sababo la xiriira baxsashada PVV ee isbahaysiga, waxayna dooneysaa sharaxaad degdeg ah oo ka timaadda afarta xisbi ee Golaha Wasiirrada.
JSN
Wixii faah faahin nagala soo xiriir editorial@somalidutchuk.nl